بررسی آثار توزیعی اعتبارات ناشی از درآمد حاصل از صادرات نفت در استان‌های مختلف ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار،گروه علوم اقتصادی، دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری، دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری، دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران

چکیده

توزیع عادلانه درآمد و کاهش فقر در کلیه مکاتب اقتصادی و سیاسی، از اهمیتی بسیار بالایی برخوردار است. دین اسلام نیز برای تحقق عدالت اجتماعی توجه ویژه‌ قائل است؛ به‌نحوی‌که قرآن کریم یکی از دلایل مهم ارسال پیامبران و نزول کتب آسمانی را برپایی قسط بر شمرده است. براین‌اساس، تحقیق حاضر با استفاده از داده‌های آماری استان‌های ایران براساس روش داده‌های تابلویی، اثر درآمد سه‌درصدی نفت تخصیصی به استان­ها را بر توزیع درآمد بین دهک­های درآمدی (ضریب جینی)، مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان می‌دهد تخصیص درآمد سه‌درصدی نفت بر ضریب جینی استان­های ایران تأثیر‌‌ معنی‌داری دارد. به این مفهوم که تخصیص و دادن اختیار هزینه­ اعتبارات درآمد سه‌درصدی نفت توسط شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان­های کشور موجب کاهش نابرابری و توزیع متوازن درآمد در جامعه می‌شود. همچنین از نتایج دیگر این تحقیق اثر معنی‌دار بهره‌وری‌ نیروی کار و تولید ناخالص داخلی سرانه، بر کاهش شکاف طبقاتی است. ازآنجاکه کاهش نابرابری درآمد، از مسئولیت‌های مهم دولت است، سیاست‌گذاران اقتصادی می‌باید جهت نیل به این هدف، به ارتقای مهارت‌های نیروی انسانی با آموزش‌های مناسب جهت افزایش بهره‌وری نیروی کار و جهت‌دهی درآمدهای نفتی به سرمایه‌گذاری‌های مولد و اشتغال‌زا توجه جدی نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Distributive Effects of Credits from Oil Export Revenues in Different Provinces of Iran

نویسندگان [English]

  • mohammad ghaffary fard 1
  • hashem maleki nasr 2
1 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Economic Sciences, Faculty of Social and Behavioral Sciences, Ahl-e-Bayt International University, Tehran, Iran
2 Master student of Economics, Faculty of Social and Behavioral Sciences, Ahl-e-Bayt International University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Fair distribution of income and poverty reduction in all economic and political schools are of great significance. In  a way that the Holy Quran has considered the establishment of equality as one of the important reasons for sending prophets and the revelation of divine books.Accordingly, the present research investigates the effect of three percent oil revenue allocated to the provinces on income distribution among income deciles (Gini coefficient). The results indicate that the allocation of three percent oil revenue has a significant effect on the Gini coefficient of the Iranian provinces.In the sense that allocating and authorizing credits costs of three percent oil revenue by the Provincial Planning and Development Council decrease the inequality and balanced distribution of income in society. Another result of this study is the significant effect of labor productivity  and GDP per capita on reducing the social inequality.Since reducing income inequality is one of the important responsibilities of the government, to achieve the goal,economic policy makers should pay serious attention to improving human resource skills with appropriate training to increase labor productivity and direct oil revenues to productive and job-creating investments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Three Percent Oil Revenue
  • Income Distribution
  • Data Panel
  • Gini Coefficie
آذر، عادل و مؤمنی، منصور (1392)، آمار و کاربرد آن در مدیریت، تهران: انتشارات سمت.
ابراهیمی، سعید؛ صادقی، سیدکمال؛ بهشتی، محمدباقر و رنج‌پور، رضا (1396)، "بررسی اثر مخارج عمرانی دولت بر توزیع درآمد در مناطق روستایی ایران"، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 10، شماره 4، زمستان 1397: 145-172.
اسکندری کهران، ساناز و محمدزاده اصل، نازی (1394)، درآمدهای نفتی و توزیع درآمد درکشورهای صادرکننده‌ نفت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
اسماعیلی رزی، حسین؛ ابراهیمی، بهنام و شیرعلی، شیرین (1394)، "تأثیر‌ درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی در ایران باتأکیدبر تغییر کیفیت نهادی"، فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا، سال سوم، شماره 7، تابستان 1394: 81-108.
امیرخانلو، سلاله (1396)، "تأثیر‌ توسعه مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی"، پایان­نامه کارشناسی ارشد مؤسسه آموزش عالی غیردولتی – غیرانتفاعی راه دانش بابل.
باستانی، علی‌رضا؛ رزمی، سیدمحمدجواد؛ ناجی میدانی، علی‌اکبر و بکی حسکویی، مرتضی (1396). "تخصیص بهینه درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی: تحلیل بهینه‌یابی‌ پویا"، فصلنامه پژوهش‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی انرژی، سال سوم، شماره 6، بهار 1396: 135-169.
جوادی، شاهین (1388)، مدیریت اقتصاد کلان در کشورهای صادرکننده نفت (ترجمه مجموعه مقالات)، گروه نویسندگان، دفتر مطالعات برنامه و بودجه، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
سوری، علی (1392)، اقتصادسنجی پیشرفته، جلد دوم، تهران: نشر فرهنگ‌شناسی.
شادمانی، میثم و خاندوزی، احسان (1396)، تأثیر‌ درآمد نفتی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
 شکرچی‌زاده، احمدرضا و حاجی‌اسماعیلی، سمیه (1394)، "مروری بر مدل‌های بهره‌وری‌ نیروی انسانی و ارتباط آن با کیفیت خدمات در سازمان‌های خدماتی و دولتی"، اولین کنفرانس ملی مدیریت راهبردی خدماتی.
 صاحب‌هنر، حامد و ندری، کامران (1392)، "تحلیل اقتصادی درآمدهای نفتی بر توزیع درآمد با رویکرد بی ور: مطالعه موردی ایران". فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، سال دوم، شماره 9: 115-149.
 صدیقی، اچ.  و آر، ولاولر، کی. ا (1386)، اقتصادسنجی رهیافت کاربردی، تهران: انتشارات آوای نور.
قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه، روزنامه رسمی 21/1/1396 شماره 20995 : 1-35.
 محقق‌نیا، محمدجواد؛ شهریاری، حمیدرضا؛ میر، میلاد و باوفا، علی‌اکبر (1393)، "بررسی تأثیر‌ مخارج دولت بر توزیع درآمد در ایران با مدل رگرسیون انتقال نرم"، مجموعه مقالات هشتمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران.
 مقبلی، نفیسه (1396)، تأثیر‌ توسعه مالی بر توزیع درآمد در ایران و منتخبی از کشورهای عضو منا، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان.
 نادمی، یونس و حسنوند، داریوش (1394)، "اثرات آستانه‌ای‌ اندازه دولت بر نابرابری توزیع درآمد در ایران"، فصلنامه علمی - پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه، سال بیستم، شماره 3، پاییز 1394: 125-143.
 نوفرستی، محمد (1389)، آمار (مفاهیم، روش­ها و کاربردها)، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
 همایونی فر، مسعود؛ چشمی، علی و یاقوتی جعفرآباد، فاطمه (1395)، "بررسی تأثیر‌ توسعه مالی بر نابرابری درآمد در کشورهای منتخب اسلامی"، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، سال نهم، شماره 1.
 یاقوتی جعفر آباد، فاطمه (1393)، بررسی تأثیر‌ توسعه مالی بر نابرابری درآمد در کشورهای منتخب اسلامی، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.