تأثیر راهبرد شفافیت، شاخص فساد و ویژگی‌های بانکی بر شاخص رقابت در بانک‌های منتخب بورسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی، گرایش اقتصاد سیاسی ایران، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی، گرایش اقتصاد بین‌الملل، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران

3 دکتری مدیریت دولتی، گرایش خط مشی گذاری، استاد یار دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

زمانی که شفافیت نظام بانکی ارتقا می‌یابد، خلأ آگاهی پر می‌شود و باعث بهبود رقابت‌پذیری میان بانک‌ها شده و منجر به سوددهی بیشتر خواهد شد. توجه به رقابت بانکی از این نظر مورد توجه است که با بهبود آن، میزان رشد اقتصادی  مثبت شده و بازدهی سیستم اقتصادی را نیز افزایش می‌دهد. به همین خاطر، نگاه به دو مؤلفه شفافیت سیستم بانکی و رقابت‌‌پذیری بانک‌ها و تأثیرپذیری آن‌ها از یکدیگر، باعث شکوفایی اقتصاد شده و رشد اقتصادی را در جهت مثبت سوق می‌دهد. مقاله حاضر به موضوع تأثیر شفافیت، شاخص فساد و ویژگی‌های بانکی بر شاخص رقابت در بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال‌های 1392 تا 1397 پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی توصیفی است و با توجه به اینکه با به‌کارگیری اطلاعات گذشته، برآورد مدل صورت گرفته، از نوع تحقیقات پس رویدادی می‌باشد. نتایج حاصله از تخمین مدل نشان می‌دهد که شفافیت بر افزایش رقابت‌پذیری تأثیر مثبت و معنادار داشته و شاخص فساد نیز باعث کاهش شاخص رقابت‌پذیری در بانک‌های منتخب بورسی شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Transparency Strategy, Corruption Index and Banking Characteristics on Competitiveness Index in the Selected Exchange Banks

نویسندگان [English]

  • Hassan Shokouh 1
  • Mohammad Sadegh Haji Mullah Mirzaei 2
  • Hamid Haji Mullah Mirzaei 3
1 PhD in Political Science, Iranian Political Economy, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: PhD Student in Islamic Economics, International Economics, Firoozkooh Branch, Islamic Azad University, Firoozkooh, Iran
3 PhD Management of Policy Management, Faculty of Strategic Management and Planning, Imam Hussein Comprehensive University, Tehran, Iran
چکیده [English]

As the transparency of the banking system increases, the information gap will narrow and eventually competition between banks for profitability will increase. The importance of banking competition can be expressed and emphasized because with its increase, the economic growth rate will also be affected and the economic cycle will start. Therefore, paying attention to the two issues of transparency of the banking system and the competitiveness of banks and their influence from each other can be considered a turning point in the prosperity of the economy and move the country's economic growth rate in a positive direction. The present article deals with the impact of transparency, corruption index and banking characteristics on competition index accepted in Tehran Stock Exchange for the years 2013 to 2018. The present study is applied in terms of purpose and descriptive in terms of the analytical nature, and given that by using past information, the model is estimated to be a post -research type. The results of the model estimation show that transparency has a positive and significant effect on increased competitiveness, and the corruption index has reduced the competitiveness index in selected stock banks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transparency
  • Corruption Index
  • Banking Competitiveness
  • Bank Characteristics
  • Lerner Index
ابونوری، عباسعلی، سجادی، سمیه السادات و محمدی، تیمور (1392). بررسی رابطه بین نرخ تورم و نرخ سود سپرده‌های بانکی در سیستم بانکداری ایران. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال اول، شماره 3، پاییز، 52-23.
بهرامی نسب، بهاره، میری، سید حسین و فغانی ماکرانی، خسرو (1392). بررسی استفاده از سیستم رتبه‌بندی CAMEL در بانک‌های ایرانی و ارتباط آن با بازده سهام بانک‌ها. مجموعه مقالات نخستین همایش ملی مهندسی صنایع و مدیریت پایه. شماره 120.
بیانی، صابر (1391)فساد اداری و مالی در سازمان های امروزی. تهران: فوژان ص 55 -65
پناهی، حسین، امیدی نژاد، محمد و نوری، محمد (1394). بررسی برآورد هزینه‌های اجتماعی قدرت بازاری بانک‌ها در سیستم بانکداری ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست سوم، شماره 73، 24-7.
پوستین‌چی، مجتبی (1392). بررسی تأثیر رقابت در صنعت بانکداری بر مطالبات معوق بانک‌ها. مجله اقتصادی، شماره‌ 7 و 8، مهر و آبان 1392، 18-5.
تقوی، مهدی، احمدیان، اعظم و کیانوند، مهران (1393). بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر ثبات سیستم بانکی کشورهای درحال‌توسعه (با تأکید بر شاخص مالکیت بانک‌ها). فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره نوزدهم. صفحات 13-19
تقوی، جمال، لطفی، صابر (1385). بررسی تاثیر شفافیت بانکی بر رقابت در صنعت بانکداری ایران"، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار53-59
جهانخانی ،فرید و پارسائیان،نظر(1376)ریشه های فساد اداری و شیوه های مبارزه با آن. نشریه سیاسی-اقتصادی، شماره 36-39
حاجیانی، دارا (1389)فساد اداری و مبارزه با آن از منظر سازمان ملل متحد. شماره55- 59.
حجازی، نام (1389). ارزیابی عملکرد بانک‌های تجاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده امور بانکی دانشگاه فردوسی.
رحمانی، علی، حسینی، سمیه (1391). بررسی شفافیت صورت‌های مالی بانک‌ها (ضرورت نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات مالی). فصلنامه تازه‌های اقتصاد، بهار 1391، شماره 135، 135-82.
زرانژاد، فروغ و داوود انواری (1384). بررسی عوامل مؤثر در ایجاد مطالبات معوق بانک‌های تجاری مناطق آزاد تجاری- صنعتی مورد مطالعه شعب بانک ملت منطقه آزاد کیش. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، تابستان 1384 دوره 2، شماره 6، صفحات.17-33.
سینایی، محمود، داوودی اسکی، آزاده (1388). بررسی عوامل مؤثر در مطالبات سررسید گذشته و معوق بانک، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 6، ویژه‌نامه بانک.
شاهرخی، فرید (1393). فساد مالی. انتشارات کانون اندیشه جوان 37- 55.
شیری، بهزاد (1388). بررسی ارزیابی نقش بانک‌های خصوصی در رقابتی کردن صنعت بانکداری ایران در دوره 1387-1380. فصلنامه برنامه و بودجه، شماره 109، صفحات.
صابری و نظر(1400) بررسی تاثیر رقابت در صنعت بانکداری بر اثربخشی انتقال آثار سیاست پولی از طریق کانال وام دهی بانک فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار35-45.
طالب‌لو، رضا، بهمن‌پور، حمید (1391). بررسی تأثیر مقررات بانکی بر رقابت در صنعت بانکداری ایران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره چهاردهم، تابستان، صفحات.33- 65
طاهری تفرشی، مراد (1389) بررسی تاثیر رقابت در صنعت بانکداری بر اثربخشی انتقال آثار سیاست پولی از طریق کانال وام دهی بانک"، فصلنامه روند. سال بیستم، شماره های53- 65
طبرسا، غلامعلی و گیلانی، نیما (1390). بررسی رابطه بین سیستم‌های اطلاعاتی (IS) فرآیند تصمیم‌گیری مدیران میانی نظام بانکداری خصوصی (مورد مطالعه بانک سامان). فصلنامه علمی پژوهشی دانشور رفتار/ مدیریت و پیشرفت، تیرماه، سال هجدهم، شماره 13، 47-2.
عزیزی، شهریار؛ جمالی، شهرام و صناعی، ایمان (1391). ارائه مدل عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان در مورد برند در صنعت بانکداری (مطالعه موردی بانک کشاورزی). فصلنامه مدیریت بازرگانی، دوره 4، شماره 11، بهار، 104-89.
فردوسی، فروهر (1394). پیشگفتاری بر ضرورت استقرار حاکمیت شرکتی در نظام بانکی با تأکید بر آسیب‌شناسی نظام بانکداری بدون ربای ایران. مجله اقتصادی، شماره‌ 11 و 12، بهمن و اسفند، 58-39.
قالیباف اصل، ایرج (1386). اقتصاد پولی و بانکداری. تهران: مؤسسه تحقیقات پولی و بانکداری.
کردستانی، نام (1389). بررسی تحلیلی رابطه بین جریان‌های نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی صورت‌های مالی - ارائه مدل برای پیش‌بینی جریان‌های نقدی عملیاتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
مجتهد، احمد (1389). بررسی شفافیت، مسئولیت‌پذیری و اطلاع‌رسانی بانک مرکزی ایران. فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 3، بهار، صفحات.25-66
مدرس، اعظم و داوودی، آزاده (1388). اثر نظارت بانکی بر کاهش مطالبات معوق. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 5، شماره 12، صفحات.34- 55
مدرکیان، حسن؛ کرباسی یزدی، حسین و خوش مهر، عباس (1389). ارزیابی سودمندی بندهای گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی در شفافیت صورت‌های مالی بانک‌های تجاری. پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، دوره، صفحات 25-45
مدنی، 1393 عوامل مؤثر بر فساد اداری در سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران. مجلس و راهبرد 45- 57
مرادمند، فرید (1399) رابطه میان میزان شفافیت اطلاعات مالی و رقابت بانکی25- 36
مرادی و فرخ(1400) بررسی شفافیت صورت های مالی بانک ها شفافیت اطلاعات مالی و رقابت بانکی26- 39
نظری و رامین (1399) بررسی رابطه ویژگیهای ساختار مالی و عملکردی بانکها با سطح افشای اطلاعات در صورتهای مالی بانکهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران فصلنامه برنامه و بودجه، شماره 109
نظریان، رافیک؛ فرهادی‌پور، محمدرضا و فرجی، علی (1392). بررسی تأثیر رقابت در صنعت بانکداری بر اثربخشی انتقال آثار سیاست پولی از طریق کانال وام‌دهی بانک. فصلنامه روند، سال بیستم، شماره 61 و 62، بهار و تابستان، 74-43.
نمازی، محمد و کرمانی، احسان (1387). تأثیر ساختار مالکیت بر عملکرد بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 53 ،100-83.
نوری بروجردی، پیکان؛ جلیلی، محمد و مردانی، فاطمه (1389). بررسی تأثیر تمرکز و سایر عوامل در صنعت بانکداری بر سودآوری بانک‌های دولتی. فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 5، پاییز، صفحات33-65
هیمر،فرهاد (1388) فقر و فساد و تبعیض، موانع توسعه در ایران. تهران: خدمات فرهنگی رسا.25- 39
واعظ، محمد؛ فرهادی‌پور، محمدرضا و کیانی، امیر (1393). بررسی تأثیر اصلاحات نظارتی بر ساختار هزینه، مالکیت و رقابت در بانک‌های ایران. فصلنامه پژوهش‌های پولی – بانکی، سال ششم، شماره 15، بهار، صفحات25-37
Adam, B(2005) Corruption, banking sector, and stock market development: A panel data analysis. Management, 94, 99.
Al-Obaidan A. M. (2013). Market Structure Concentration and Performance in the Commercial Banking Industry of Emerging Markets. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 12, 104-115.
Andries A. Apetri A. and Cocris V. (2015). The impact of the banking system reform on banks performance. African Journal of business management, vol. 6 (6), 2278-2284.
Andrievskayaa, Irina; Semenovab, Maria. (2016). Does banking system transparency enhance bank competition? Cross-country evidence. Journal of Financial Stability, 23, 33–50.
Barth, J., Caprio, G., Levine, R. (2013). Bank Regulation and Supervision Database (Updated June 2008). World Bank.
Berger, A. N., Klapper, L. F., Turk-Ariss, R. (2009). Bank competition and financial stability. J. Financ. Serv. Res, 35(2), 99–118.
Chen, Y., Hasan, I. (2006). The transparency of the banking system and the efficiencyof information-based bank runs. J. Financ. Intermediation, 15, 307–331.
David, B(2020) Belief in a just world lowers perceived intention of corruption: The mediating role of perceived punishment. PloS one, 9(5), e97075.
Deltuvait, B(2015) Bank activity and funding strategies: The impact on risk and returns. Journal of Financial Economics, 98(3): 626- 650.
Derek, C(2019) Why does corruption havedifferent effects on economicgrowth? A case study of Sub-Saharan Africa and Southeast Asia.
Deris, T (2021) What explains the low profitability of Chinese banks?. Journal of Banking & Finance, 33(11): 2080- 92.
Feranker, T (2021) Effective factors on bank profitability in Iran. Journal of Money and Economy, 10(1): 107-129
Hantingtone, H(2014) Corruption and foreign direct investment. Evidence from Central and Eastern European States. CES Working Papers, 5(3): 311- 322.
Inlandier, V and Thesmar, L(2011) Impact of corruption on bank profitability: An analysis of Islamic Banks. International Journal of Business Governance and Ethics, 8(3): 195-209.
Irina Andrievskayaa, Maria Semenovab, (2016). Does banking system transparency enhance bank competition? Cross-country evidence. Journal of Financial Stability, 23, 33–50.
Irina, V and Maria, N (2016) Corruption and bank risktaking: Evidence from emerging economies. Emerging Markets Review, 24: 122-148.
Jack, T (2021) Economic approaches of corruption in banking system. Unpublished
Jayson, V (2019) Determinants of bank profitability in Tunisia: Does corruption matter? Journal of Money Laundering Control, 20(1): 70-78.
Jimenez, G., Lopez, J. A. & J. Saurina. (2013). How Does Competition Impact Bank Risk- Taking?. Federal Reserve Bank of San Francisco.
Kocabay, S. A. (2014). Bank Competition and Banking System Stability Evidence from Turkey. Istanbul Middle East Technical University.
Lambesdorfe, A(2009) Impact of internal factors on bank profitability: Comparative study between Saudi Arabia and Jordan. Journal of Applied finance and banking,
Moreno and Takalo (2012) The effect of corruption on entrepreneurship in developed vs non-developed countries. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 20(3): 237-262.
Pandey, I. M. (2009). Financial Management Capital Structure Planning and Policy.
Sanyal, P. & Shankar, R. (2013). Ownership, Competition and Bank Productivity An Analysis of Indian Banking in the Post-Reform Period. Journal of Comparative Economics, Vol. 26, 262-81.
Seelanatha, L. (2015). Market Structure, Efficiency and Performance of Banking Industry in Sri Lanka. Banks and Banks Systems, 5(1), 20-31.
Semenova, M. (2012). Market discipline and banking system transparency do we need more information?. J. Bank. Regul, 13(3), 241–248.
Solís, Liliana & Joaquín Maudos. (2012). The Social Costs of Bank Market Power Evidence from Mexico. Journal of Comparative Economics, No. 36, 467-488.
Zhao, T., Casu, B. & Ferrari, A. (2014). Deregulation and productivity growth a study of Indian commercial banking. International Journal of Business Performance Management, 10, 4, 318-343.