رابطه بین کیفیت نهادهای سیاسی، رانت نفتی و رشد اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

این مطالعه به بررسی فرضیه نفرین منابع در بین کشورها با سطح دموکراسی مختلف، براساس یک مدل پویا با در نظر گرفتن موضوع درون‌زایی، پرداخته است. برای دستیابی به این هدف از مدل خودرگرسیون برداری پانلی (pvar) و همچنین توابع واکنش ضربه‌ای پانلی برای داده‌های مربوط به متغیرهای وابستگی نفت، رشد اقتصادی و چندین متغیر نهادی سیاسی در 68 کشور که براساس گروه‌های درآمدی، سطح توسعه و دموکراسی تقسیم‌بندی شدند، طی دوره زمانی 2020-1995 استفاده شده است. نتایج نشان داده است در گروه‌های کل کشورها، کشورهای توسعه‌یافته و کشورهای با درآمد بالا در بلندمدت رابطه معنی‌داری بین رانت نفتی و رشد اقتصادی وجود ندارد. با درنظر گرفتن اثر مشترک رانت نفتی و کیفیت نهادی (متغیر تعاملی) در بلندمدت وفور منابع، رشد اقتصادی این کشورها را کاهش می‌دهد. به‌عبارت دیگر تقریباً در تمام گروه‌ها فرضیه نفرین منابع تأیید می‌شود و همچنین متغیر کیفیت نهادی در تمام گروه‌ها (به جز کشورهای غیردموکراتیک با درآمد متوسط) می‌تواند رابطه بین رانت نفتی و رشد درآمد سرانه حقیقی را تعدیل کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The relationship between the quality of political institutions, oil rents and economic growth

نویسندگان [English]

  • habib ansari samani 1
  • Robabeh Khil Kordi 2
1 Esteghlal Building, Yazd University Main Campus , Pajoohesh Bulevard , Safaeye, Yazd, Iran
2 PhD student, Economics, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

This study examines the resource curse hypothesis among countries with different levels of democracy, based on a dynamic model considering the issue of endogenousness. To achieve this, the panel vector autoregression model (pvar) as well as the panel shock response functions for data on oil dependence, economic growth and several political institutional variables in 68 countries were divided into income, development and democracy groups. The period 2020-1995 has been used. The results show that in the groups of countries, developed countries and high-income countries in the long run there is a positive relationship between oil rents and economic growth. If the relationship is not established for a group of middle-income and developing countries. Considering the combined effect of oil rents and institutional quality (interactive variables) on the long-term abundance of resources, it reduces the economic growth of these countries. In other words, the resource curse hypothesis is confirmed in almost all groups and also the institutional quality variable in all groups (except non-democratic middle-income countries) can moderate the relationship between oil rents and real per capita income growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • resource curse
  • oil dependence
  • economic growth
  • political institutions
  • pvar

مراجع

 احمدپور کچو، علی و دهمرده، نظر (1398)، اثر توسعه مالی و کیفیت نهادی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، پژوهش‌های اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، سال بیست و ششم، شماره 17، بهار و تابستان 1398، 62- 33.
 اسد زاده، احمد و جلیلی، زهرا (1393)، کیفیت نهادی و رشد اقتصادی؛ دموکراسی یا حاکمیت قانون؟ (مطالعه موردی گروه کشورهای اسلامی، 2011-200)، دوفصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال سوم، شماره 1، بهار و تابستان 1393، صفحات 82- 55.
 اسماعیلی رزی، حسین و ابراهیمی، بهنام و شیرعلی، شیرین (1394)، تأثیر درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی در ایران با تأکید بر تغییر کیفیت نهادی، فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، سال سوم، شماره 7، صفحات 108- 81.
 توفیقی، حمید و یحیوی رازلیقی، حسن (1395)، تأثیر رانت نفتی برکیفیت نهادها در اقتصادهای نفتی، مجله علمی -پژوهشی سیاستگذاری اقتصادی، سال هشتم، شماره 16، صفحات 40- 21.
 جانی، سیاوش (1399)، بررسی تأثیر سطوح مختلف نهادی بر رشد اقتصادی در کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا و OECD، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، سال هفدهم، شماره 1، بهار 1399، صفحات 33-1.
 حکمتی فرید، صمد و جهانگیری، خلیل و فتاحی، فهمیده (1396)، اثر وفور منابع انرژی بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت (رویکرد PSTR)، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال سیزدهم، شماره 54،، صفحات 94- 63.
 خداپرست شیرازی، جلیل (1393)، تأثیر درآمدهای نفتی بر نهادها: رویکرد PVAR، فصلنامه اقتصاد مقداری، سال یازدهم، شماره 3، صفحات 135- 113.
 سلمانی، بهزاد و یاوری، کاظم (1383)، سیاست تجاری و رشد اقتصادی: مورد کشورهای صادرکننده نفت، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 30، بهار 1383، صفحات 66-37.
 شاه‌آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد (1392)، مقایسه اثر وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی ایران و نروژ، فصلنامه مدل‌سازی اقتصاد سنجی، سال هفتم، شماره 2، صفحات 43- 21.
 عیسی زاده، سعید و احمدزاده، اکبر(1388)، بررسی اثر عوامل نهادی بر رشد اقتصادی با تأکید بر نهادهای حاکمیتی (مطالعه موردی بین کشوری برای دوره 1996-2005)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال سیزدهم، شماره 40، پاییز 1388، صفحات 1- 28.
 فلاحی، محمدعلی؛ مهدوی عادلی، محمدحسین و جندقی میبدی، فرشته (1393)، رانت منابع طبیعی و فساد درکشورهای عضو اوپک: کاربرد الگوی داده‌های تابلویی، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شماره 11، صفحات 195-22.
 محمدزاده، یوسف؛ جهانگیری خلیل؛ رفاح کهریز آرش؛ ولیزاده، الناز (1397)، بررسی اثر حقوق مالکیت و ریسک سیاسی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با استفاده از رهیافت PVAR، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره 7، شماره 26، صفحه 115-144.
 منصور آبادی، شیما و خداپرست شیرازی، جلیل (1397)، اثر وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی و نقش کیفیت نهادها، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 11، شماره 1، بهار 1398، صفحات 192- 175 .
Abdulahi, M. E., Shu, Y., & Khan, M. A. (2019). Resource rents, economic growth, and the role of institutional quality: A panel threshold analysis. Resources Policy, 61, 293-303.
 Abrigo, M. R., & Love, I. (2016). Estimation of panel vector autoregression in Stata. The Stata Journal, 16(3), 778-804.
 Alexeev, M., Conrad, R., 2009. The elusive curse of oil. Rev. Econ. Stat. 91 (3), 586–598.
Andersen, J.J., Aslaksen, S., 2008. Constitutions and the resource curse. J. Dev. Econ. 87 (2), 227–246.
Apergis, N., Payne, J.E., 2014. The oil curse, institutional quality, and growth in MENA countries: evidence from time-varying cointegration. Energy Econ. 46, 1–9.
Antonakakis, N., Cunado, J., Filis, G., & De Gracia, F. P. (2017). Oil dependence, quality of political institutions and economic growth: A panel VAR approach. Resources Policy, 53, 147-163.
Arezki, R., Brückner, M., 2011. Oil rents, corruption, and state stability: evidence from panel data regressions. Eur. Econ. Rev. 55 (7), 955–963.
Atkinson, G. & K. Hamilton. (2003). Savings, Growth And The Resource Curse Hypothesis. World Development, 31(11): 1793–1807.
Belarbi,Y., Sami, L., & Souam, S. (2016). The effects of institutions and natural resources in heterogeneous growth regimes. Middle East Development Journal, 8(2), 248-265.
Bhattacharyya, S., & Hodler, R. (2010). Natural resources, democracy and corruption. European Economic Review, 54(4), 608-621.
Bhattacharyya, S., & Hodler, R. (2012). Media Freedom and Democracy: Complements or Substitutes in the Fight against Corruption. Centre for the Study of African Economies.
Bjorvatn,K.,Farzanegan,M.R., Schneider, F., 2012. Resource curse and power balance: evidence from oil-rich countries. World Dev. 40 (7), 1308–1316.
Boschini, A., J. Pettersson & J. Roine. (2007). Resource Curse Or Not: A Question Of Appropriability. Scandinavian Journal Of Economics 109(3): 593-617.
Brückner, M., Ciccone, A., Tesei, A., 2012. Oil price shocks, income, and democracy. Rev. Econ. Stat. 94 (2), 389–399.
Brunnschweiler, C.N., Bulte, E.H., 2008. The resource curse revisited and revised: a tale of paradoxes and red herrings. J. Environ. Econ. Manag. 55 (3), 248–264.
Cavalcanti, T. V., & Mohaddes, K., & Raissi, M. (2009). Growth, development and natural resources: New evidence using a heterogeneous panel analysis. Faculty of Economics, University of Cambridge.
Collier, P., Goderis, B., 2012. Commodity prices and growth: an empirical investigation. Eur. Econ. Rev. 56 (6), 1241–1260.
Ding, N., & Field, B. C. (2004). Natural resource abundance and economic growth. University of Massachusetts Amherst, Department Of Resource Economics, working paper No. 2004-7.
El Anshasy, A.A., Katsaiti, M.-S., 2013. Natural resources and fiscal performance: does good governance matter? J. Macroecon. 37, 285–298.
Eregha, P. B., & Mesagan, E. P. (2016). Oil resource abundance, institutions and growth: Evidence from oil producing African countries. Journal of Policy Modeling, 38(3), 603-619.
Frankel, J. A. (2010). The natural resource curse: a survey (No. w15836). National Bureau of Economic Research.
Gerelmaa, L., & Kotani, K. (2016). Further investigation of natural resources and economic growth: Do natural resources depress economic growth?. Resources Policy, 50, 312-321.
Gylfason, T., Herbertsson, T.T., Zoega, G., 1999. A mixed blessing. Macroecon. Dyn. 3 (02), 204–225.
Haseeb, M., Kot, S., Hussain, H. I., & Kamarudin, F. (2021). The natural resources curse-economic growth hypotheses: Quantile–on–Quantile evidence from top Asian economies. Journal of Cleaner Production, 279, 123596.
Havranek, T., Horvath, R., & Zeynalov, A. (2016). Natural resources and economic growth: A meta-analysis. World Development, 88, 134-151.
Hodler, R., 2006. The curse of natural resources in fractionalized countries. Eur. Econ. Rev. 50 (6), 1367–1386.
Isham, J., Woolcock, M., Pritchett, L., Busby, G., 2005. The varieties of resource experience: natural resource export structures and the political economy of economic growth. World Bank Econ. Rev. 19 (2), 141–174.
Mehlum, H., Moene, K., Torvik, R., 2006a. Cursed by resources or institutions? World Econ. 29 (8), 1117–1131.
Moshiri, S., & Hayati, S. (2017). Natural resources, institutions quality, and economic growth; A cross-country analysis. Iranian Economic Review, 21(3), 661-693.
Papyrakis, E., Gerlagh, R., 2004. The resource curse hypothesis and its transmission channels. J. Comp. Econ. 32 (1), 181–193.
Raddatz, C., 2007. Are external shocks responsible for the instability of output in lowincome countries? J. Dev. Econ. 84 (1), 155–187.
Sachs, J.D., Warner, A.M., 1999. The big push, natural resource booms and growth. J. Dev. Econ. 59 (1),43–76.
Sachs, J.D., Warner, A.M., 2001. The curse of natural resources. Eur. Econ. Rev. 45 (4),827–838.
Sala-I-Martin, X., A. Subramanian. (2003). Addressing The Natural Resource Curse: An Illustration From Nigeria. NBER Working Paper No. 9804.
van der Ploeg, F., 2011. Natural resources: curse or blessing? J. Econ. Lit. 49 (1), 366–420.
van der Ploeg, F., Poelhekke, S., 2010. The pungent smell of red herrings: subsoil assets, rents, volatility and the resource curse. J. Environ. Econ. Manag. 60 (1), 44–55.
World Bank, https://databank.worldbank.org.
پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالیه
دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 12
فصلنامه زمستان
دی 1401
صفحه 47-88

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 29 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 03 دی 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار